“3 TAON NA KAMING KASAL, PERO GABI-GABI, DOON SA KUWARTO NG BIENAN KO NATUTULOG ANG ASAWA KO — AT NANG SINUNDAN KO SIYA ISANG GABI, ANG NATUKLASAN KO AY HALOS HINDI KAPANI-PANIWALA.”

Ako si Selene, 29, at tatlong taon na kaming kasal ng asawa kong si Darren.

Mabait siya, responsable, tahimik —
pero may isang bagay na hindi ko kailanman naintindihan:

Gabi-gabi, natutulog siya sa kwarto ng nanay niya.
Hindi sa tabi ko.

Sa una, inisip kong baka may trauma, baka may dahilan, baka kailangan niyang bantayan ang biyenan kong si Alma.

Pero tatlong taon?
Tatlong taon na hindi ko naramdaman ang asawa sa tabi ko?

At sa bawat pagtanong ko, iisa lang ang sagot niya:

“May kailangan lang ako bantayan kina Mama.
Huwag ka nang mag-alala.”

Pero paano ako hindi mag-aalala
kung bawat gabi, mag-isa ako sa kama?

Isang gabing hindi ko na kinaya.

ANG PAGHINALA

Biyernes ng gabi.
Tahimik ang buong bahay.
Nasa banyo si Darren, naghahanda para “magbantay” ulit kay Mama Alma.

Kinabahan ako.
May nag-uudyok sa akin na may mali.

Nang lumabas siya ng kwarto at tumungo sa dulo ng hallway papunta sa kwarto ng nanay niya,
hinintay kong magsara ang pinto.

Pagkaraan ng isang minuto…
dahan-dahan akong lumabas.

At doon ko unang napansin.

Bakit naka-double lock ang pinto?
Bakit may inilagay siyang tuyong dahon sa sahig — parang palatandaan?

Hinipan ako ng hangin sa batok.
May kinang na takot sa dibdib ko.

Kaya ginawa ko ang hindi ko pa nagawa sa loob ng tatlong taon:

sinundan ko siya.

ANG NATUKLASAN KO

Dumikit ako sa dingding.
Dahan-dahan kong ikiniling ang tainga ko sa pinto.

Tahimik.

Pero pagkalipas ng ilang segundo…

May narinig akong boses.
Mahina. Pabulong.

Hindi galing kay Darren.
Hindi galing kay Mama Alma.

Boses ng lalaki…
at boses ng isa pang babae.

Pinanlamig ako.

Ano ‘to?
May nagtatago ba sa kwarto?
May ginagawa ba silang hindi ko alam?

Hinila ko ang panyo ko at sinilip ang maliit na butas sa kahoy.

At halos mabitawan ko ang sariling hininga.

Hindi sila natutulog.
Hindi sila nag-uusap.
NAGPAPAMILIT SILA NG RITUAL.

May bilog na asin sa sahig.
May kandila sa apat na sulok.
May larawan naming mag-asawa sa gitna.
At doon — nakaluhod sina Darren, Mama Alma, at DALAWANG TAO NA HINDI KO KILALA.

Ang isa, naka-hood.
Ang isa, babae na naka-itim.

At ang mas nakakatakot?

Boses ni Darren ang narinig kong inuusal:

“Bantayan n’yo siya.
Ibalik n’yo ang sakit niya sa akin.
Huwag n’yong hayaan siyang masaktan ulit…
pakiusap… Mama… huwag n’yo siyang kunin.”

Natigilan ako.

Hindi iyon dasal ng pagtataksil.
Hindi iyon lihim ng pag-ibig.

Iyon ay
dasal ng isang taong takot mawalan.

ANG KASAYSAYANG HINDI KO ALAM

Kumalas si Darren sa bilog at napaupo sa sahig, umiiyak.

“Natatakot ako…
Ayokong mawala si Selene.
Ayokong mangyari ulit tulad kay Papa…”

Tumaas ang buhok ko sa batok.

Si Mama Alma, lumapit sa kanya.

“Anak, walang dapat matakot. Protektado ang asawa mo. Ginagawa natin ito gabi-gabi dahil sinabi ng albularyo… may sumusunod sa kanya.”

Sumingit ang lalaking naka-hood:

“Kung hindi natin gagawin ito, mamamatay ang asawa mo sa loob ng isang taon, tulad ng ama mo.”

Parang nahulog ang mundo ko.

Ako?

May nagbabantang panganib sa akin?
At inilihim nila sa akin sa loob ng tatlong taon?

Nalaglag ang luha ni Darren.

“Mahina ako, Ma…
Hindi ko masabi sa kanya.
Ayokong matakot siya.
Ayokong isipin niya na baliw ako.
Gusto ko lang siyang protektahan… kahit hindi niya alam.”

ANG PAGLABAS NG KATOTOHANAN

Hindi ko na kaya.
Bumukas nang malakas ang pinto.

Nagtigil sila lahat.
Nanlaki ang mata ni Darren.

“Selene?!”

Tumulo ang luha ko.

“Darren… sa loob ng tatlong taon… ito ang ginagawa mo?
Sa loob ng tatlong taon… akala ko iniiwasan mo ako…
yun pala… pinoprotektahan mo ako?”

Lumapit siya sa akin, nanginginig.

“Love…
hindi ako natutulog sa tabi mo hindi dahil ayaw ko…
kundi dahil sabi nila, kapag malapit ako habang oras ng ritwal…
ako ang tatamaan, hindi ikaw.”

Napaluhod siya sa harap ko.

“Sorry…
Sorry kung naniwala kang hindi kita mahal.
Love… buong tatlong taon…
araw-araw kong ipinagdarasal na manatili ka.”

Niyakap ko siya habang umiiyak.

Hindi dahil sa takot…
kundi dahil sa bigat ng pagmamahal na hindi ko nakita.

ANG TUNAY NA ARAL

Ang pag-ibig, minsan, hindi laging halata.
Minsan, mukha itong distansiya.
Minsan, mukha itong lihim.
Minsan, mukha itong kahibangan.

Pero kung ang puso ang tatanungin —

may mga taong handang ipaglaban ka,
kahit pa ang kalaban
ay hindi mo nakikita.